Στη γειτονιά μου. Ίσως γείτονάς μου. Μπορεί με τη μάνα του να έχουμε ψωνίσει μαζί δίπλα-δίπλα στη λαϊκή. Το αυτό και για τους θύτες. Μπορεί την άλλη μέρα ν’ αγόρασα ψωμί πριν ή μετά τον μαχαιροβγάλτη στον ίδιο φούρνο. Σίγουρα έχω περπατήσει χιλιάδες φορές τον δρόμο όπου τον χτύπησαν. Τί κάνεις όταν το σκουλήκι γυρνά και σέρνεται έξω από την πόρτα σου; Καταλαβαίνεις τότε τη σοβαρότητα των πραγμάτων; Πρέπει να φτάσει στην πόρτα σου για να καταλάβεις;
Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου, 3:58 π.μ.
Πριν από ένα χρόνο και κάτι με χτύπησε μια φριχτή συνειδητοποίηση. Ένας νεαρός οικογενειακός φίλος και γείτονας, ένα καλό παιδί και ήσυχο, ένα μικρό παλικαράκι –ας τον πούμε Σ.– εικοσικάτι χρονών με πλησίασε κι άρχισε να μου πλέκει το εγκώμιο της Χρυσής Αυγής. Πολύ διακριτικά, με δικαιολογίες περισσότερο και όχι με άμεσο θαυμασμό (που υπέβοσκε όμως), διερευνητικά ακόμα και ως προς τον ίδιο του τον εαυτό θα έλεγα. Η άμεση, σαφής και αμετάκλητη αντίδραση μου δεν φάνηκε να πιάνει τόπο. Ακόμα κι όταν του απέδειξα με στοιχεία (βλ. εδώ) ότι η ιστορία που του είχε πουλήσει η μαύρη συμμορία για τον ηρωισμό και τον αλτρουισμό των μελών της ήταν παραμύθα, και παρά το ότι το παραδέχτηκε και ο ίδιος για το συγκεκριμένο περιστατικό (δεν άφησα άλλωστε και περιθώρια), δεν άλλαξε απόψεις. Τις σπάνιες φορές που τον συνάντησα έκτοτε είδα ότι η συμπάθειά του (στην καλύτερη περίπτωση) έχει εδραιωθεί για τα καλά, και ίσως χωρίς επιστροφή. Κατάλαβα τότε πιο ξεκάθαρα από ποτέ ότι διαρκώς πλησιάζει το αιμοβόρο αυτό κτήνος του φασισμού. Κάθε φορά που γυρνάμε το κεφάλι μας με τρόμο για να κοιτάξουμε πάνω απ’ τον ώμο μας ενώ τρέχουμε να ξεφύγουμε είναι ένα βήμα πιο κοντά μας. Σχεδόν τόσο αμετάκλητα όσο το σούρουπο προοιωνίζει τη νύχτα. Όλο σκοτεινιάζει.
Βλέπω σήμερα παντού τη φωτογραφία του 34χρονου Παύλου Φύσσα, του νεκρού της Αμφιάλης, και μοιάζει το πρόσωπό του (όχι, «έμοιαζε» πρέπει να πω, πόσο κρύο) τόσο με τον Σ., θα μπορούσε να είναι ο μεγάλος του αδερφός –και ο Σ. είναι ο μεγάλος αδελφός κάποιου. Είναι ο νεκρός ξάδερφος γνωστών γειτόνων μου, πράγματι, η πρώτη μου ανατριχίλα για την εγγύτητα του φονικού αποδείχθηκε σωστή –δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν συνέδεσα αμέσως το επίθετο, μα ίσως και να μην ήθελα να το συνδέσω. Αν δεν γνωρίζονταν οι δυο τους προσωπικά ξέρω με βεβαιότητα ότι ο Σ. γνωρίζει την οικογένειά του καλά –μια γειτονιά είμαστε άλλωστε. Θα πρέπει από αύριο να τους αντικρίζει στο δρόμο ή στην αγορά και σε κοινωνικές εκδηλώσεις, και αναρωτιέμαι αν ακόμα και τώρα θα έχει καταφέρει να κάνει τη σύνδεση. Αν το περιστατικό θα είναι αρκετό για να τον ταράξει. Κι αν ταραχθεί πώς θ’ αλλάξει τις αρχικές πεποιθήσεις που τον έκαναν να παραβλέψει ότι έβαζε την συμπάθειά του εχέγγυο στο ταμείο μιας εγκληματικής οργάνωσης; Κάθε φορά που γράφω γι’ αυτό το θέμα τείνω να παραθέτω κάποιες προηγούμενες, συναφείς μου σκέψεις, λες και κρατάω ημερολόγιο καταστρώματος, εξετάζω την πορεία, βλέπω πόσο περισσότερο έχουμε πλησιάσει στα βράχια, πόσο απ’ έχουμε απ’ το ναυάγιο. Κάθε φορά το παλιό μου κείμενο μοιάζει με άνευρη προφητεία, μπροστά στον καινούριο όλεθρο που έχει αποκαλυφθεί. Ενάμιση χρόνο πριν μιλούσα ξανά για την ατμόσφαιρα στην πόλη μας, στη γειτονιά, στο σπίτι μας (εδώ). Όλο και μας πλησιάζει το κακό. Χθες έσταξε αίμα δυο βήματα απ’ την πόρτα μου, και δεν ήταν πια ένας άγνωστος κι ανώνυμος συμπολίτης. Μαχαιριά στην καρδιά. Αλήθεια, μπορεί να το συνειδητοποιήσει αυτό ένας απλός άνθρωπος; Κάποιος που δεν μεγάλωσε σε εμπόλεμη ζώνη ή σε κακόφημη γειτονιά στο Χάρλεμ; Αύριο μπορεί να έρθει ακόμα πιο κοντά. Μέσα στο σπίτι μου. Μέσα στο δικό σας. Και ο κάθε Σ., νέο, καλό παιδί, με καλές προθέσεις, θα έχει βάλει την υπογραφή του υποστηρίζοντας το φονικό που διαπράττεται μέσα στο σπίτι των φίλων του (ακόμα κι αν ο ίδιος δεν έχει ποτέ την πρόθεση να ασκήσει κανενός είδους σωματική βία). Θα είναι συνυπεύθυνος. Δεν ξέρω αν είμαστε συνυπεύθυνοι κι εμείς που δεν ήμασταν αρκετά ικανοί, δεν ήμασταν επαρκώς πολίτες, για να αποτρέψουμε τον Σ. και τον κάθε Σ. από αυτή την κατρακύλα. Και ενώ μιλάμε για το τί πρέπει να γίνει σε πολιτικό, και συνταγματικό, ακόμα και κοινωνιολογικό επίπεδο, δεν συνειδητοποιούμε ότι το πρόβλημα είναι στις αυλές μας, δίπλα μας. Ότι η λύση δεν μπορεί πια να βρεθεί με θεσμικό τρόπο.
Αλλά δεν ξέρω πια αν υπάρχει περίπτωση οι προτροπές μου για παιδεία, ενημέρωση, διάλογο και πληροφόρηση να μπορέσουν να πιάσουν τόπο. Αντί να μας συνεφέρει, το κάθε νέο σοκ φαίνεται να μας κάνει πιο σκληρούς κι αναίσθητους. Πιο ικανούς να καταπιούμε μια ακόμα ανεπίτρεπτη ακρότητα. Σαν να συνηθίζουμε σιγά σιγά στο φόνο, να γίνεται μέρος της ζωής μας· κι αυτό μας κάνει σκληρούς. Και ο σκληρός άνθρωπος δεν έχει έλεος, ό,τι κι αν υποστηρίζει. Πώς θα προφυλάξουμε την ψυχή μας απ’ αυτή την καταστροφή; Πώς θα προφυλάξουμε αυτούς που αγαπάμε; Το αίμα του 34χρονου μουσικού στην Αμφιάλη δεν είναι το πρώτο, δεν θα είναι το τελευταίο. Είναι το πιο πρόσφατο και το πιο κοντινό. Τα πράγματα θα χειροτερέψουν κι άλλο. Το βλέπεις σε κάθε μικρή πτυχή της καθημερινότητας, το βλέπεις στις λεπτομέρειες αυτού του «μεμονωμένους περιστατικού». Στο γεγονός ότι (κι ας μην άργησε το ασθενοφόρο: εδώ η ανακοίνωση του ΕΚΑΒ) ένας άνθρωπος που αιμορραγούσε στο δρόμο έκανε μισή ώρα να διακομιστεί σε νοσοκομείο τέσσερα λεπτά μακριά απ’ το περιστατικό. Στο γεγονός ότι ο κατηγορούμενος για τη δολοφονία συνελήφθη από ένα (1) μέλος της ομάδας ΔΙΑΣ, και μάλιστα γυναίκα, ενώ οι άνδρες συνάδελφοί της παρακολουθούσαν αμέτοχοι γιατί θεώρησαν ότι «οι δράστες είναι πολλοί» (εδώ). Στο γεγονός ότι ο Μιχαλολιάκος ετοιμάζει αμέριμνος ανοιχτή συγκέντρωση στη Νίκαια, γλοιωδώς προκλητικά, μέρος ενός καλά οργανωμένου σχεδίου πλήρους διάλυσης της όποιας δημοκρατίας μας έχει απομείνει (εδώ). Και σήμερα το απόγευμα μια φιλήσυχη γειτονιά, ένα ήρεμο γενικά προάστιο έγινε American bar απ’ τα δακρυγόνα και τα σπασίματα (εδώ), μπορεί να κάψανε την αγαπημένη μου καφετέρια, το μαγαζί που κάνει το καλύτερο παγωτό μηχανής, και το παπουτσάδικο της γωνίας, ποιος ξέρει; Τι εγγυάται πια ότι η καθημερινότητά μας βρίσκεται στο απυρόβλητο; Και την ίδια στιγμή μεγάλο κανάλι, opinion leader, της πρωτευούσης να βγαίνει με μπάνερ «Τον σκότωσε για το ποδόσφαιρο» (εδώ) –τα κίνητρα αυτής της άθλιας δημοσιογραφικά πράξης πραγματικά δεν μπορώ να τα αντιληφθώ όσο κι αν προσπαθώ να τεντώσω τη φαντασία μου στα όριά της. Είναι άραγε εντελώς χαμένο το παιχνίδι; Δεν ξέρω. Ξέρω μόνο ότι σιγά-σιγά παύω να ελπίζω. Και φοβάμαι όλο και πιο πολύ. Σκοτεινιάζει τόσο γρήγορα. Τόσο απόλυτα. Υπάρχει ελπίδα για γυρισμό;
Θα ήθελα να εκφράσω θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια Φύσσα, αλλά δεν πιστεύω ότι μπορεί οποιαδήποτε έκφραση συμπάθειας και συμπαράστασης να διαπεράσει τον πόνο τους και να τους ανακουφίσει ούτε για απειροελάχιστα κλάσματα του δευτερολέπτου. Είμαι πολύ μακριά τώρα, αλλά ξέρω ότι την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε, μήνες μακριά απ’ το περιστατικό για μένα, με την απώλεια πάντα να καίει γι’ αυτούς, δεν θα πω τίποτα. Δεν θα το αναφέρω. Ούτε αυτοί. Θα έχει γίνει ο χαμός του δικού τους ανθρώπου ένα ακόμα κεφάλαιο σ’ αυτή τη θλιβερή ιστορία που κανείς δεν ξέρει πού θα μας βγάλει και πόσο ακόμα κόστος θα έχει σε ανθρώπινες ζωές και ανθρώπινες συνειδήσεις.
ΑνεμοΔέκτης 
O tropos pou antimetwpizetai h chryssh avgh apo tous politikous Kai tous dhmosiografous einai apolyta symvatos me to logo Yparxhs ths chrysshs avghs! Anti ta kommata na kanoun thn aytokritikh tous na entopisoun ta lathh tous Kai na kanoun thn aytokatharsh tous apo tous dinosaurous tou parelthontos Kai apo ton xylino politiko logo pou den endiaferei Kanena psaxnoun tropo na thesoun th chryssh avgh ektos nomou Kai to mono pou petyxainoun einai na th vohthane na auxhsei to pososto ths!! O mesos Ellhnas auth th stigmh einai pepeismenos oti o logos twn politikwn enantion ths chrysshs avghs apovlepei mono se Mia apelpida prospatheia na diathrhsoune th thesoula tous kai dekara de dinoun gia th dhmokratia kai thn Ellada kai tous Ellhnes kai ta provlhmata tous.Stis epomenes ekloges tha trivoun ta matia tous! Ki an den kanoun monoi tous thn aytokatharsh tha tous thn kanei h chryssh avgh Kai den tha tous aresei katholou! Einai toso hlithioi H toso anikanoi arage?