Μικρές και μεγάλες προσδοκίες

Ο Ταγίπ Ερντογάν πανηγύρισε δεόντως για την επικείμενη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε.-Τουρκίας. Τι σκέφτονται όμως οι απλοί πολίτες; Το οδοιπορικό μας στην Κωνσταντινούπολη δίνει την απάντηση.

Το τέλος του 2004 επεφύλασσε σημαντικές εξελίξεις σε σχέση με το μέλλον της Τουρκίας και την προοπτική ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στις 17 Δεκεμβρίου οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να δώσουν –υπό όρους– το «πράσινο φως» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη γείτονα. Πώς έγινε δεκτή η απόφαση αυτή στην Τουρκία; Το π@π@κι βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελών και σας μεταφέρει το κλίμα που επικρατεί στη χώρα και τις προσδοκίες των Τούρκων αλλά και της ελληνική ομογένειας από την έκβαση των διαπραγματεύσεων.

Το πρώτο που παρατηρεί κανείς φτάνοντας στην Κωνσταντινούπολη είναι η έντονη, επιβλητική παρουσία του Μουσταφά Κεμάλ σε όλους σχεδόν τους δημόσιους χώρους. Από τον διεθνή αερολιμένα που φέρει το όνομά του μέχρι την κάθε γωνιά όπου είναι αναρτημένη η φωτογραφία του, ο «Πατέρας των Τούρκων», 66 χρόνια μετά τον θάνατό του, είναι ακόμα παρών. Πρόσωπο σεβαστό, σχεδόν αγιοποιημένο. Ο Κεμάλ Ατατούρκ είναι ο άνθρωπος που έδεσε, συνειδητά, την Τουρκία στο άρμα της Δύσης, καταργώντας το χαλιφάτο και την ισλαμική παράδοση και δημιουργώντας ένα κοσμικό κράτος, φιλοδοξία του οποίου ήταν να ασπαστεί πλήρως τις δυτικές αξίες.

Η Τουρκική Δημοκρατία ιδρύθηκε στις 29 Οκτωβρίου 1923, αλλά η αλληλεπίδραση με την Ευρώπη προϋπήρχε από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η τουρκική διπλωματία υποστηρίζει με πάθος ότι η Τουρκία ανέκαθεν ήταν στραμμένη προς την Ευρώπη. Και πράγματι, ήταν περισσότερο από κάθε άλλο ισλαμικό κράτος. Έτσι, οι Τούρκοι διεκδικούν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο σαν κάτι «ακριβοδίκαιο», αλλά και ως «φυσικό ιστορικό επόμενο».

Στο φύλλο Δεκεμβρίου της αγγλόφωνης μηνιαίας οικονομικής εφημερίδας «Turkey» το κύριο άρθρο τιτλοφορείται: «Περιμένουμε ένα καθολικό ΝΑΙ». Ανάμεσα στα επιχειρήματα που περιλαμβάνει και τα οποία σχετίζονται εν πολλοίς με την οικονομία, μπορούμε να διακρίνουμε την πίστη ότι η Τουρκία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης και για άλλους λόγους.«Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας, η κουλτούρα και η θρησκεία την καθιστούν γέφυρα επικοινωνίας με τον ευρύτερο μουσουλμανικό χώρο που θα μπορούσε να αποτρέψει την επίφοβη σύγκρουση πολιτισμών στον μετά την 11η Σεπτεμβρίου κόσμο», γράφει χαρακτηριστικά ο εκδότης Mehmet Söztutan.

Στους δρόμους της Πόλης

Η Κωνσταντινούπολη υπήρξε μέχρι το 1955 μια πολυπολιτισμική πρωτεύουσα με δραστήριες μειονότητες (ελληνική, αρμένικη και εβραϊκή, κυρίως). Όμως, μετά την εκκαθάριση της ελληνικής παροικίας ακολούθησε μια στροφή προς την απομόνωση, όπως έγινε και στο υπόλοιπο τουρκικό κράτος. Οι επενδύσεις μπορεί να πέρασαν στα χέρια των Τούρκων και πλέον να διαφέντευαν οι ίδιοι το εμπόριό τους, αλλά η πόλη έχασε σημαντικά στοιχεία της κουλτούρας και του αρώματός της.

Σήμερα η Κωνσταντινούπολη μοιάζει με μια σύγχρονη μεσογειακή πρωτεύουσα. Το μείγμα Ανατολής και Δύσης φαίνεται να έχει δέσει καλά, και με μάλλον ενδιαφέροντα τρόπο. Στους δρόμους της πόλης κυκλοφορούν γυναίκες με δυτικά ρούχα και γυναίκες με μαντίλα. Δίπλα στα παραδοσιακά καφενεία, βρίσκονται εστιατόρια McDonald’s. Πλάι στους μιναρέδες, υψώνονται ουρανοξύστες και ανάμεσα στην απόλυτη φτώχια που κυριαρχεί ξεπροβάλλουν πολυτελή καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια πόλη δύο ταχυτήτων που φαίνεται να μην κοιμάται ποτέ. Τα καταστήματα είναι ανοιχτά σε εικοσιτετράωρη βάση, η κίνηση στους δρόμους δεν ησυχάζει.

Τι περιμένουν Τούρκοι και Έλληνες

Σε ό,τι αφορά στην ένταξη της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Τούρκοι εμφανίζονται αμήχανοι και σκεπτικοί. Μια μέρα πριν από τη σύνοδο των Βρυξελλών, κανείς δεν απαντά κατηγορηματικά στο ερώτημα «τι σκέφτεσαι για την Ευρωπαϊκή Ένωση;». Προτιμούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις πριν εκφράσουν άποψη. Ο Abdullah, έμπορος χαλιών δίπλα στο Μπλε Τζαμί, λέει, μάλλον απογοητευμένος: «Θα ορίσουν ημερομηνία ένταξης σε δέκα χρόνια, ώστε να έχουμε κι εμείς σε κάτι να ελπίζουμε».

Οι νεότεροι είναι βέβαιοι ότι η ένταξη έχει μόνο θετικά στοιχεία να προσφέρει. Αυτό που όλοι υποστηρίζουν με βεβαιότητα είναι ότι πρέπει να αλλάξει η εικόνα που έχουν οι Ευρωπαίοι για αυτούς: «Δεν είμαστε άγριοι, ούτε απολίτιστοι και φανατικοί ισλαμιστές», λέει η Ezgi, φοιτήτρια αγγλικής φιλολογίας. Και πράγματι, στην κοσμική Κωνσταντινούπολη φαίνεται να υπάρχει μεγάλη ελευθερία ιδεών, δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι αυτό ισχύει και στα βάθη της Τουρκίας, σε περιοχές που δεν είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις περίφημες δυτικές αξίες.

Μια άλλη νεαρή φοιτήτρια, η Zeineb, θεωρεί αδικία το να θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικούς όρους για την ένταξη της Τουρκίας και εξίσου άδικο το να ζητείται να αναγνωρίσει την Κύπρο πριν προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις. Ο Orhan, έμπορος στη Σκεπαστή Αγορά, πιστεύει ότι η ένταξη θα κάνει πολύ καλό στην οικονομία, θα μειώσει την ανεργία και θα ανεβάσει το επίπεδο ζωής.

Πέρα όμως από τους Τούρκους, υπάρχουν ακόμη στην Κωνσταντινούπολη μειονότητες (πολύ εξασθενημένες βέβαια), που σε γενικές γραμμές υποστηρίζουν την ένταξη, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους και να διαφυλάξουν την πολιτιστική τους ταυτότητα.

Μιλήσαμε με κάποιους από τους περίπου 1.800 Έλληνες που έχουν απομείνει στην Πόλη. Οι νεότεροι υποστηρίζουν την ένταξη με επιχειρήματα παρόμοια με αυτά των Τούρκων. Ο Στέφος πιστεύει ότι η Τουρκία πρέπει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να δοθεί μια ευκαιρία για ανάπτυξη. Υποστηρίζει ότι η χώρα ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια όσο και τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στους κόλπους της τη χρονιά που πέρασε. Ο Μιχάλης είναι μάλλον μπερδεμένος. Πιστεύει ότι μετά την ένταξη θα περάσουν δύσκολα, ύστερα όμως: «όλα θα φτιάξουν και θα είναι πολύ ωραία. Τώρα οι άνθρωποι δεν έχουν δουλειά και δεν ξέρουν να διαβάζουν. Ύστερα οι περισσότεροι θα φύγουν, θα θέλουν να πάνε στην Ευρώπη –στην Αθήνα και στη Γαλλία οι πιο πολλοί. Πάντως, θα είναι δύσκολο. Τι θα γίνει, ο Θεός το ξέρει».

Ο Μιχάλης και οι συνομήλικοί του ομογενείς μας, περιμένουν την ένταξη με ανυπομονησία, έστω και σε βάθος χρόνου. Άλλωστε, μέχρι την πλήρη ένταξη (αν αυτή τελικά επιτευχθεί) εκτιμάται ότι θα περάσει τουλάχιστον μια δεκαετία. Ο Μιχάλης συνεχίζει: «Σιγά-σιγά αλλάξανε οι Τούρκοι. Τώρα είναι πολύ καλοί άνθρωποι, έχω φίλους, κάνω παρέα, αλλάζουνε για την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Ίσως όμως η παλιότερη γενιά των ομογενών να μην έχει την ίδια άποψη. Ο κύριος Γιάννης από το Φανάρι μάς λέει ότι «αν η Ευρώπη πάρει την Τουρκία, κάηκε, θα έχει μεγάλο πρόβλημα. Δεν αλλάζουν οι άνθρωποι». Προφανώς ο ιστορικός παράγοντας επηρεάζει τις αντιλήψεις των ανθρώπων. Η νέα γενιά είναι πιο πρόθυμη, αν όχι να ξεχάσει, σίγουρα να συμφιλιωθεί και να μονιάσει.

Μετά τη λήξη των διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες, οι πρώτες αντιδράσεις ήταν μουδιασμένες. Ακούστηκε ακόμα και η άποψη ότι «οι Έλληνες πέτυχαν τον σκοπό τους», υπονοώντας τη δέσμευση που υποχρεώθηκε να αναλάβει ο Τούρκος πρωθυπουργός Erdoğan για τελωνιακή ένωση Τουρκίας-Κύπρου.

Μια προσπάθεια που κρατάει (και θα κρατήσει) χρόνια

Το «φλερτ» της Τουρκίας με την ευρωπαϊκή οικογένεια κάθε άλλο παρά πρόσφατο είναι. Ήδη από το 1963 υπογράφηκε η Ευρωπαϊκή Συμφωνία που ίσχυσε από τον επόμενο χρόνο. Η υποβολή αίτησης της Τουρκίας για ένταξη στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα έγινε τον Απρίλιο του 1987, ενώ τον Δεκέμβριο του 1999, στη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι, χορηγείται στην Τουρκία το καθεστώς της υποψήφιας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρας.

Τον Οκτώβριο του 2002 εγκρίνεται η περιοδική έκθεση με την πρόοδο της Τουρκίας και στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου αποφασίζεται να εξεταστεί η ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων και ορίζονται τα κριτήρια που οφείλει να πληροί η χώρα.

Στις 17 του περασμένου Δεκέμβρη ορίζεται να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη τον προσεχή Οκτώβριο. Μέχρι τότε η Τουρκία πρέπει να έχει προχωρήσει στη de facto αναγνώριση της Κύπρου, υπογράφοντας την τελωνιακή ένωση. Αυτό όμως δεν αρκεί. Για να γίνει η χώρα πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει τα οικονομικά της προβλήματα. Η τουρκική οικονομία είναι προσανατολισμένη στον δυτικό κόσμο, όμως μετά από μια περίοδο ανάπτυξης ακολούθησε οικονομική κρίση το 2001 και ο ρυθμός ανάπτυξης μειώθηκε. Ο πληθωρισμός είναι εξαιρετικά υψηλός –κοντά στο 58%– ενώ η ανεργία υπερβαίνει το 10%.

Επιπλέον, πρέπει να αποδείξει εμπράκτως τον σεβασμό της στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο δρόμος που έχει να διανύσει, λοιπόν, η χώρα μέχρι την πλήρη ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια είναι ακόμα μακρύς, ενώ ίσως όλα να κριθούν τελικά στα δημοψηφίσματα που έχουν ανακοινώσει ότι θα πραγματοποιήσουν ορισμένα κράτη-μέλη της Ένωσης προτού δεχθούν την Τουρκία στους κόλπους της.

Σχετικές Ιστοσελίδες:

Η επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεύρυνση

http://europa.eu.int/hellas/2forall/2.2.2.12dieyrynsi.htm

Δημοσιεύτηκε στο Π@π@κι τον Ιανουάριο του 2005

 

Ο Ταγίπ Ερντογάν πανηγύρισε δεόντως για την επικείμενη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε.-Τουρκίας. Τι σκέφτονται όμως οι απλοί πολίτες; Το οδοιπορικό μας στην Κωνσταντινούπολη δίνει την απάντηση.

Το τέλος του 2004 επεφύλασσε σημαντικές εξελίξεις σε σχέση με το μέλλον της Τουρκίας και την προοπτική ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στις 17 Δεκεμβρίου οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να δώσουν –υπό όρους– το «πράσινο φως» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη γείτονα. Πώς έγινε δεκτή η απόφαση αυτή στην Τουρκία; Το π@π@κι βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελών και σας μεταφέρει το κλίμα που επικρατεί στη χώρα και τις προσδοκίες των Τούρκων αλλά και της ελληνική ομογένειας από την έκβαση των διαπραγματεύσεων.

Το πρώτο που παρατηρεί κανείς φτάνοντας στην Κωνσταντινούπολη είναι η έντονη, επιβλητική παρουσία του Μουσταφά Κεμάλ σε όλους σχεδόν τους δημόσιους χώρους. Από τον διεθνή αερολιμένα που φέρει το όνομά του μέχρι την κάθε γωνιά όπου είναι αναρτημένη η φωτογραφία του, ο «Πατέρας των Τούρκων», 66 χρόνια μετά τον θάνατό του, είναι ακόμα παρών. Πρόσωπο σεβαστό, σχεδόν αγιοποιημένο. Ο Κεμάλ Ατατούρκ είναι ο άνθρωπος που έδεσε, συνειδητά, την Τουρκία στο άρμα της Δύσης, καταργώντας το χαλιφάτο και την ισλαμική παράδοση και δημιουργώντας ένα κοσμικό κράτος, φιλοδοξία του οποίου ήταν να ασπαστεί πλήρως τις δυτικές αξίες.

Η Τουρκική Δημοκρατία ιδρύθηκε στις 29 Οκτωβρίου 1923, αλλά η αλληλεπίδραση με την Ευρώπη προϋπήρχε από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η τουρκική διπλωματία υποστηρίζει με πάθος ότι η Τουρκία ανέκαθεν ήταν στραμμένη προς την Ευρώπη. Και πράγματι, ήταν περισσότερο από κάθε άλλο ισλαμικό κράτος. Έτσι, οι Τούρκοι διεκδικούν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο σαν κάτι «ακριβοδίκαιο», αλλά και ως «φυσικό ιστορικό επόμενο».

Στο φύλλο Δεκεμβρίου της αγγλόφωνης μηνιαίας οικονομικής εφημερίδας «Turkey» το κύριο άρθρο τιτλοφορείται: «Περιμένουμε ένα καθολικό ΝΑΙ». Ανάμεσα στα επιχειρήματα που περιλαμβάνει και τα οποία σχετίζονται εν πολλοίς με την οικονομία, μπορούμε να διακρίνουμε την πίστη ότι η Τουρκία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης και για άλλους λόγους.«Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας, η κουλτούρα και η θρησκεία την καθιστούν γέφυρα επικοινωνίας με τον ευρύτερο μουσουλμανικό χώρο που θα μπορούσε να αποτρέψει την επίφοβη σύγκρουση πολιτισμών στον μετά την 11η Σεπτεμβρίου κόσμο», γράφει χαρακτηριστικά ο εκδότης Mehmet Söztutan.

Στους δρόμους της Πόλης

Η Κωνσταντινούπολη υπήρξε μέχρι το 1955 μια πολυπολιτισμική πρωτεύουσα με δραστήριες μειονότητες (ελληνική, αρμένικη και εβραϊκή, κυρίως). Όμως, μετά την εκκαθάριση της ελληνικής παροικίας ακολούθησε μια στροφή προς την απομόνωση, όπως έγινε και στο υπόλοιπο τουρκικό κράτος. Οι επενδύσεις μπορεί να πέρασαν στα χέρια των Τούρκων και πλέον να διαφέντευαν οι ίδιοι το εμπόριό τους, αλλά η πόλη έχασε σημαντικά στοιχεία της κουλτούρας και του αρώματός της.

Σήμερα η Κωνσταντινούπολη μοιάζει με μια σύγχρονη μεσογειακή πρωτεύουσα. Το μείγμα Ανατολής και Δύσης φαίνεται να έχει δέσει καλά, και με μάλλον ενδιαφέροντα τρόπο. Στους δρόμους της πόλης κυκλοφορούν γυναίκες με δυτικά ρούχα και γυναίκες με μαντίλα. Δίπλα στα παραδοσιακά καφενεία, βρίσκονται εστιατόρια McDonald’s. Πλάι στους μιναρέδες, υψώνονται ουρανοξύστες και ανάμεσα στην απόλυτη φτώχια που κυριαρχεί ξεπροβάλλουν πολυτελή καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια πόλη δύο ταχυτήτων που φαίνεται να μην κοιμάται ποτέ. Τα καταστήματα είναι ανοιχτά σε εικοσιτετράωρη βάση, η κίνηση στους δρόμους δεν ησυχάζει.

Τι περιμένουν Τούρκοι και Έλληνες

Σε ό,τι αφορά στην ένταξη της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Τούρκοι εμφανίζονται αμήχανοι και σκεπτικοί. Μια μέρα πριν από τη σύνοδο των Βρυξελλών, κανείς δεν απαντά κατηγορηματικά στο ερώτημα «τι σκέφτεσαι για την Ευρωπαϊκή Ένωση;». Προτιμούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις πριν εκφράσουν άποψη. Ο Abdullah, έμπορος χαλιών δίπλα στο Μπλε Τζαμί, λέει, μάλλον απογοητευμένος: «Θα ορίσουν ημερομηνία ένταξης σε δέκα χρόνια, ώστε να έχουμε κι εμείς σε κάτι να ελπίζουμε».

Οι νεότεροι είναι βέβαιοι ότι η ένταξη έχει μόνο θετικά στοιχεία να προσφέρει. Αυτό που όλοι υποστηρίζουν με βεβαιότητα είναι ότι πρέπει να αλλάξει η εικόνα που έχουν οι Ευρωπαίοι για αυτούς: «Δεν είμαστε άγριοι, ούτε απολίτιστοι και φανατικοί ισλαμιστές», λέει η Ezgi, φοιτήτρια αγγλικής φιλολογίας. Και πράγματι, στην κοσμική Κωνσταντινούπολη φαίνεται να υπάρχει μεγάλη ελευθερία ιδεών, δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι αυτό ισχύει και στα βάθη της Τουρκίας, σε περιοχές που δεν είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις περίφημες δυτικές αξίες.

Μια άλλη νεαρή φοιτήτρια, η Zeineb, θεωρεί αδικία το να θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικούς όρους για την ένταξη της Τουρκίας και εξίσου άδικο το να ζητείται να αναγνωρίσει την Κύπρο πριν προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις. Ο Orhan, έμπορος στη Σκεπαστή Αγορά, πιστεύει ότι η ένταξη θα κάνει πολύ καλό στην οικονομία, θα μειώσει την ανεργία και θα ανεβάσει το επίπεδο ζωής.

Πέρα όμως από τους Τούρκους, υπάρχουν ακόμη στην Κωνσταντινούπολη μειονότητες (πολύ εξασθενημένες βέβαια), που σε γενικές γραμμές υποστηρίζουν την ένταξη, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους και να διαφυλάξουν την πολιτιστική τους ταυτότητα.

Μιλήσαμε με κάποιους από τους περίπου 1.800 Έλληνες που έχουν απομείνει στην Πόλη. Οι νεότεροι υποστηρίζουν την ένταξη με επιχειρήματα παρόμοια με αυτά των Τούρκων. Ο Στέφος πιστεύει ότι η Τουρκία πρέπει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να δοθεί μια ευκαιρία για ανάπτυξη. Υποστηρίζει ότι η χώρα ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια όσο και τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στους κόλπους της τη χρονιά που πέρασε. Ο Μιχάλης είναι μάλλον μπερδεμένος. Πιστεύει ότι μετά την ένταξη θα περάσουν δύσκολα, ύστερα όμως: «όλα θα φτιάξουν και θα είναι πολύ ωραία. Τώρα οι άνθρωποι δεν έχουν δουλειά και δεν ξέρουν να διαβάζουν. Ύστερα οι περισσότεροι θα φύγουν, θα θέλουν να πάνε στην Ευρώπη –στην Αθήνα και στη Γαλλία οι πιο πολλοί. Πάντως, θα είναι δύσκολο. Τι θα γίνει, ο Θεός το ξέρει».

Ο Μιχάλης και οι συνομήλικοί του ομογενείς μας, περιμένουν την ένταξη με ανυπομονησία, έστω και σε βάθος χρόνου. Άλλωστε, μέχρι την πλήρη ένταξη (αν αυτή τελικά επιτευχθεί) εκτιμάται ότι θα περάσει τουλάχιστον μια δεκαετία. Ο Μιχάλης συνεχίζει: «Σιγά-σιγά αλλάξανε οι Τούρκοι. Τώρα είναι πολύ καλοί άνθρωποι, έχω φίλους, κάνω παρέα, αλλάζουνε για την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Ίσως όμως η παλιότερη γενιά των ομογενών να μην έχει την ίδια άποψη. Ο κύριος Γιάννης από το Φανάρι μάς λέει ότι «αν η Ευρώπη πάρει την Τουρκία, κάηκε, θα έχει μεγάλο πρόβλημα. Δεν αλλάζουν οι άνθρωποι». Προφανώς ο ιστορικός παράγοντας επηρεάζει τις αντιλήψεις των ανθρώπων. Η νέα γενιά είναι πιο πρόθυμη, αν όχι να ξεχάσει, σίγουρα να συμφιλιωθεί και να μονιάσει.

Μετά τη λήξη των διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες, οι πρώτες αντιδράσεις ήταν μουδιασμένες. Ακούστηκε ακόμα και η άποψη ότι «οι Έλληνες πέτυχαν τον σκοπό τους», υπονοώντας τη δέσμευση που υποχρεώθηκε να αναλάβει ο Τούρκος πρωθυπουργός Erdoğan για τελωνιακή ένωση Τουρκίας-Κύπρου.

Μια προσπάθεια που κρατάει (και θα κρατήσει) χρόνια

Το «φλερτ» της Τουρκίας με την ευρωπαϊκή οικογένεια κάθε άλλο παρά πρόσφατο είναι. Ήδη από το 1963 υπογράφηκε η Ευρωπαϊκή Συμφωνία που ίσχυσε από τον επόμενο χρόνο. Η υποβολή αίτησης της Τουρκίας για ένταξη στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα έγινε τον Απρίλιο του 1987, ενώ τον Δεκέμβριο του 1999, στη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι, χορηγείται στην Τουρκία το καθεστώς της υποψήφιας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρας.

Τον Οκτώβριο του 2002 εγκρίνεται η περιοδική έκθεση με την πρόοδο της Τουρκίας και στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου αποφασίζεται να εξεταστεί η ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων και ορίζονται τα κριτήρια που οφείλει να πληροί η χώρα.

Στις 17 του περασμένου Δεκέμβρη ορίζεται να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη τον προσεχή Οκτώβριο. Μέχρι τότε η Τουρκία πρέπει να έχει προχωρήσει στη de facto αναγνώριση της Κύπρου, υπογράφοντας την τελωνιακή ένωση. Αυτό όμως δεν αρκεί. Για να γίνει η χώρα πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει τα οικονομικά της προβλήματα. Η τουρκική οικονομία είναι προσανατολισμένη στον δυτικό κόσμο, όμως μετά από μια περίοδο ανάπτυξης ακολούθησε οικονομική κρίση το 2001 και ο ρυθμός ανάπτυξης μειώθηκε. Ο πληθωρισμός είναι εξαιρετικά υψηλός –κοντά στο 58%– ενώ η ανεργία υπερβαίνει το 10%.

Επιπλέον, πρέπει να αποδείξει εμπράκτως τον σεβασμό της στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο δρόμος που έχει να διανύσει, λοιπόν, η χώρα μέχρι την πλήρη ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια είναι ακόμα μακρύς, ενώ ίσως όλα να κριθούν τελικά στα δημοψηφίσματα που έχουν ανακοινώσει ότι θα πραγματοποιήσουν ορισμένα κράτη-μέλη της Ένωσης προτού δεχθούν την Τουρκία στους κόλπους της.

Σχετικές Ιστοσελίδες:

Η επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διεύρυνση

http://europa.eu.int/hellas/2forall/2.2.2.12dieyrynsi.htm